Soms, héél soms, hang ik al eens de zeurpiet uit. Vandaag bijvoorbeeld. De oorzaak dient gezocht in het feit dat ik te weinig geslapen heb, de aanleiding in de volkomen triviale omstandigheid dat ik toevallig het maandblad "Uit Magazine" van… oktober 2010 in handen kreeg. Het moet in die dagen domweg naast de oud-papier-doos zijn gevallen, zodoende geheel onterecht aan de maandelijkse ophaling zijn ontsnapt, en ergens in een duister hoekje van ons huis overwinterd hebben. Nu was het plots weer opgedoken en werd het door mijn vrouw onder mijn neus geduwd, met de vraag of ik het misschien ooit met een bepaalde bedoeling opzij had gelegd… (hetgeen geenszins het geval was).
Ach, dat "Uit Magazine" ! We krijgen het elke maand ongevraagd in onze bus omdat we aangesloten zijn bij de Vlaamse Automobilisten Bond, de VAB. We zijn daar lid van omdat we de wegenwacht van deze organisatie heel erg waarderen (vooral als we ergens "in panne" staan), en omdat het een Vlaamsgezinde vereniging is (wat van het Brusselse Touring Secours/Touring Wegenhulp, dat ook aan pechverhelping doet, niet kan gezegd worden). Nu van die Vlaamsgezindheid valt in het glossy magazine "Uit", buiten een "Standpunt"-rubriekje, weggemoffeld ergens in het blad, niet veel meer te merken. In de tijd dat good old Jozef Van Overstraeten het boegbeeld was van wat toen nog de VTB/VAB heette, was dat wel grondig anders. Het wegvallen (in de kop van het tijdschrift) van het eerste letterwoord, "VTB", dat stond voor "Vlaamse Toeristen Bond", is al veelzeggend. Maar er is (veel) meer.
Ik herinner mij dat wat nu de nietszeggende titel "Uit Magazine" draagt, destijds "De Autotoerist" heette, en een zeer degelijk blad was, met artikels waarin de culturele en de historische dimensie nooit ontbraken. Een schril contrast met het oppervlakkige life-style geleuter over koken, restaurants, bed-en-breakfasts, wijnen, gadgets… waar het tijdschrift nu mee gevuld is (de prietpraat over auto's wil ik, gelet op de automobilistische aard van de vereniging, nog vergeven). Uiteraard duikt in elk nummer ook nog de onvermijdelijke "bekende Vlaming" op, van wie we zo nodig moeten vernemen of die nu voorbereid dan wel (stel u voor !) onvoorbereid op reis gaat - én de jongste tijd (zo heb ik gemerkt) ook nog een zekere Alain Grootaers die naar Spanje is verhuisd en ons van daaruit, ongetwijfeld als een soort bijverdienste, nauwgezet op de hoogte houdt van al de problemen die zich bij vestiging in zo'n uitgedroogd Spaans boerengat voordoen.
"Uit" brengt met andere woorden maand-in, maand-uit dezelfde humbug waar de televisiezenders ons al dagelijks mee om de oren slaan. En die je bijvoorbeeld ook ten overvloede aantreft in de kilo's "Weekend"-pulp die bij een blad als "Knack" worden meegeleverd : voor mij de voornaamste reden waarom ik als koper en lezer voorgoed afgehaakt heb. Ja, ik weet wel, al die life-style-truut wordt uitgemolken omdat men er adverteerders en dus geld mee binnen haalt, maar dat het maandblad van een vereniging met stevig contributie betalende leden als de VAB redactioneel zo de ondraaglijke lichtheid van het bestaan etaleert, is toch wel een beetje beschamend. Want ach, restaurants zijn er om te gaan eten, wijn is er om te drinken, bed-and-breakfasts en hotels zijn er om te logeren, auto's om in te rijden… en niet om over te leuteren. En wat al die horeca al dan niet waard is… om dat te vernemen zijn er zeer overzichtelijke internetsites waar je in een paar muisklikken ingelicht wordt door de gewone klanten, en niet door pseudo-journalisten die er gratis gaan eten, drinken en logeren zijn, en het natuurlijk allemaal prachtig vinden.
Dit alles, beste lezer, nog maar ter inleiding. Terug nu naar het "Uit Magazine" van oktober 2010 dat zich zo incidenteel aan mijn aandacht aanbood. Ik stond al op het punt om het sofort weer naar "de doos met het oud papier" te verwijzen, toen mijn vrouw me opmerkzaam maakte op een titeltje op de voorpagina : "Alles voor je nachtrust ! Dossier slapen". Als trouwe lezer van dit blog weet u al dat ik een slechte slaper ben… dus ja, misschien viel er nu toch eens iets nuttigs uit dit van oppervlakkigheid glimmende blad te halen…
Hm, hm. Het "dossier" bleek in alle opzichten flinterdun - en jawel, omgeven door paginagrote reclames voor diverse leveranciers van bedden, en warempel zelfs geïnfiltreerd door als redactionele-tekst-vermomde-reclameboodschappen (men moet toch maar durven) ! De argeloze lezer rücksichtslos uitgeleverd aan de adverteerder, de journalist als medeplichtige. Redactionele small-talk ("informatie" zoals je die aan de toog van om het even welk café kan krijgen) als excuustruus voor de commercie. Kassa, kassa !
Aan één onderdeel van het "dossier" heb ik toch nog flink wat plezier beleefd : "10 Tips voor een goede nachtrust". Ik moet het toegeven : deze "tips" bleken bijzonder confronterend (!) - hebben mij pijnlijk duidelijk gemaakt waarom ik zo slecht slaap. Eigenlijk mag het, gelet op de mate en de vasthoudendheid waarin ik deze stelregels voor een goede nachtrust al jarenlang niet toepas, een wonder heten dat ik überhaupt nog slaap ! Ik pik er enige van mijn meest ergerlijke overtredingen uit…
Het begint al bij tip 1 : "… ga zoveel mogelijk op hetzelfde uur naar bed en sta op een vast uur op, ook in het weekend". Lijkt me hét recept voor een oersaai leven ! Voor mij volstrekt onhaalbaar en onwenselijk. Tip 2 stelt dat "overdag minstens 20 à 30 minuten bewegen helpt om 's avonds beter in te slapen". Ach, ach, er zijn dagen dat ik uren in de tuin werk, kilometers wandel… en dan toch in mijn bed lig met de vraag : wat lig ik hier eigenlijk te doen ? Tip 2 is enigszins gerelateerd aan tip 7, die stelt : "ga naar bed als je moe bent (niet later, maar ook niet eerder)". Ik ben nooit moe ! Ja, fysiek wel, maar geestelijk blijft mijn molentje onverstoord verder draaien.
"Met een volle maag gaan slapen is niet goed" zegt tip 4. Ai, ai, ai… De hele dag door ben ik een voorbeeld van soberheid, zelfbeheersing en versterving (toen ik nog een drukke baan had sloeg ik zonder verpinken vaak het ontbijt en soms zelfs het middagmaal over). Maar 's avonds… Nu, tip 4 laat wel "een lichte snack" toe, want "ook een lege maag houdt je uit je slaap". Ik vrees echter dat mijn avond- en nachtelijke etentjes eerder de kwalificatie "onmatig" dan het etiket "lichte snack" verdienen. Graag drink ik daar dan een glaasje wijn of een pintje kwaliteitsbier bij, en dat is volgens die strenge tip 4 natuurlijk ook weer uit den boze : het zou "een kop warme melk of kamillethee" moeten zijn. Daar denk ik zo het mijne van, beste Uit-schrijfster : ik heb "ooit" eens 's avonds melk gedronken en, jawel, korte tijd later lag ik in het ziekenhuis met niersteentjes ! Melk is vooral goed voor de kalfjes, daar was ze oorspronkelijk voor bedoeld. En ook voor oudere dames, als één van de middelen om osteoporose tegen te gaan - maar dit geheel terzijde.
Tip 5 bezweert ons voor het slapengaan de stress uit ons hoofd te zetten. Wordt u daar ook zo verschrikkelijk zenuwachtig van als u dat probeert ? Volgens tip 5 kunnen we de avondlijke stress bannen door "een to do-lijstje voor de volgende dag" aan te leggen. Hemeltje ! Als ik er alleen nog maar aan denk wat ik de volgende dag allemaal niet zou moeten doen - en wat ik de volgende weken, maanden en jaren nog zou moeten, kunnen en willen doen… En er misschien niet de tijd voor zal krijgen… En dat dan ook nog moeten opschrijven ! En je zal zien : nu ligt er net weer geen potlood of pen op mijn nachtkastje… moet ik dus eerst weer opstaan om… En waar is mijn leesbril ? Want om te schrijven heb ik mijn leesbril nodig…
Tip 8 : "als je de slaap niet kunt vatten, blijf niet liggen woelen, maar sta op en ga iets rustigs doen…". Ha, eindelijk eens een principe waar ik aan beantwoord ! Want inderdaad : het is al menigmaal gebeurd dat ik tijdens een slapeloze nacht mijn matras verlaat en in de huiskamer een beetje televisie ga kijken. Maar nee, dat is volgens de betweterige tipgeefster dan ook weer verkeerd : "kijk liever geen tv, want dat activeert de hersenen te veel". Dat laatste valt bij de meeste zenders nogal mee zou ik denken.
Ook bij tip 9 zit ik er weer helemaal én grondig naast. "Richt de slaapkamer in met neutrale tinten en ban de tv, computer en hometrainer" ! Wat staat er op onze slaapkamer ? (1) Een televisietoestel, (2) een computer, (3) een home-trainer ! En het plafond heb ik destijds, in één van mijn geïnspireerde momenten, knalgeel laten schilderen, omdat ik dacht dat dit het opstaan 's morgens zou "verzonnigen". Bij tip 9 valt overigens een zekere innerlijke contradictie in de tip-ologie te constateren, want bij tip 6 staat dat je de kamer goed moet verduisteren. In dat geval zal de tint van muren en zoldering er voor de nachtrust toch niet toe doen zeker ?
Bij tip 10 tenslotte komt de commerciële aap onverbloemd uit de mouw : "investeer in een goed bed" ! Daar zullen de ledikantfabrikanten die het nachtrust-dossier met hun reclame opgesierd hebben het zeker eens mee zijn. En natuurlijk hebben die het volste recht hun waar aan te prijzen. Maar de makers van "Uit-Magazine", die zouden eens moeten leren dat de woorden "redactie" en "reclamebureau" géén synoniemen zijn. En ik, ik heb heimwee naar de tijd van Jozef Van Overstraeten, toen de VTB/VAB nog een Vlaamsgezinde, sociale en culturele vereniging was, met zelfs een beetje een volksopvoedend karakter. Van Overstraeten (1896-1986) was een man met ideeën en idealen. Ik heb de indruk dat zijn erfenis in handen is gevallen van gladde, inhoudsloze poenpakkers. Maar ze mogen zeggen dat ik een zeurpiet ben. Soms ben ik dat inderdaad. Héél soms. Vandaag bijvoorbeeld.
Afbeelding : "Morpheus en Iris", olieverfschilderij van Pierre-Narcisse Guérin, 1811, Hermitage Museum, Sint-Petersburg, via Wikimedia Commons. Morpheus was de Griekse god van de droom, zijn vader Hypnos die van de slaap. Iris was de boodschapster van de Griekse goden en ook wel de godin van de dageraad. De schilder Pierre-Narcisse Guérin was een typisch vertegenwoordiger van het Neo-Classicisme.
